Przedstawiciel organu podatkowego dokonujący kontroli posiada szeroki wachlarz uprawnień pozwalający na wnikliwe zbadanie, czy osoba kontrolowana wywiązuje się z obowiązków, jakie nakłada na nią prawo podatkowe. Kontrolą objęty może być: płatnik, podatnik, inkasent i następca prawny.

Do przeprowadzenia kontroli uprawnieni są przedstawiciele organów podatkowych pierwszej instancji, czyli: urzędu skarbowego, urzędu celnego, a także marszałek województwa, starosta, prezydent miasta, burmistrz i wójt.

Podczas wykonywania czynności służbowych kontrolujący upoważniony jest do następujących czynności:

• Wejścia na teren posesji, jak i do budynków, lokali i innych pomieszczeń będących własnością osoby kontrolowanej.
• Wejścia do mieszkania, o ile jest to konieczne dla weryfikacji danych wynikających ze złożonych przez podatnika deklaracji i innych dokumentów informujących o wydatkach poniesionych na cele mieszkaniowe ze stanem faktycznym.
• Żądanie pokazania składników majątku podlegającego kontroli, a także przeprowadzenia jego oględzin.
• Żądania przedstawienia ksiąg, akt i wszelkiej dokumentacji związanej z przedmiotem kontroli, a także sporządzenia z nich kopii, wyciągów, odpisów, wydruków, ale też poboru danych w postaci elektronicznej w sposób należycie udokumentowany.
• Gromadzenia innych koniecznych materiałów w dziedzinie objętej  kontrolą, jak również zabezpieczenia zgromadzonych dowodów.
• Wylegitymowania osób celem  stwierdzenia ich tożsamości, poddania przesłuchaniu osoby kontrolowanej, świadków, jak też innych osób.
• Żądania sporządzenia spisu z natury.
• Powołania biegłego.

W razie podejrzeń, że towary, akta, księgi, czy dokumenty nie są rzetelne, bądź  gdy kontrolowany utrudnia przeprowadzenie czynności kontrolnych (przykładowo nie udostępnia wydzielonego pomieszczenia i miejsca do przechowywania dokumentów kontrolującemu) jest możliwe żądanie wydania próbek towarów, jak i dokumentacji.