Zmiana roku podatkowego opłacalna jest w branżach, w których występuje sezonowość dochodów. Ale możliwa jest tylko dla osób prawnych.

Ordynacja podatkowa (Dz. U. 1997, nr 137, poz. 926 ze zmianami) w art. 11 zakłada, że rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym, chyba, że z ustawy podatkowej wynika co innego. Zasada ta obowiązuje bezwzględnie w odniesieniu do ustawy o PIT (Dz. U. 1991, nr 80, poz. 350 ze zmianami), jak również ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. 1998, nr 140, poz. 930 ze zmianami).

Jeśli chodzi o osoby fizyczne – w ich przypadku rok podatkowy może trwać krócej niż 12 miesięcy tylko wówczas, gdy prowadzona przez nie działalność gospodarcza otwierana jest, bądź zamykana podczas roku podatkowego.

W odniesieniu do osób prawnych nie ma bezwzględnego nakazu stosowania się do zasady, aby rok podatkowy pokrywał się z rokiem kalendarzowym. Art. 3, ust. 1 ustawy o CIT zakłada bowiem, że rok podatkowy to rok kalendarzowy, o ile podatnik nie zdecyduje inaczej w umowie spółki, bądź jej statucie, czy też innym dokumencie, który reguluje zasady ustrojowe innych podatników, a następnie powiadomi o tym stosowny dla swojej siedziby urząd skarbowy. W takiej sytuacji rok podatkowy przyjmuje się na czas kolejnych 12 miesięcy.

Osoba prawna ma prawo do wielokrotnej zmiany roku podatkowego. W takim przypadku pierwszym rokiem po zmianie jest okres trwający od 1-go miesiąca, który nastąpił po zamknięciu poprzedniego roku podatkowego, aż do końca nowoprzyjętego roku podatkowego. Nie może on być trwać krócej niż 12, ani dłużej niż 23 miesiące kalendarzowe.

Zmiana roku podatkowego dopuszczalna jest przy jednoczesnym spełnieniu dwóch warunków wskazanych przez ustawę o CIT w art. 8, ust. 4:

1. Dokonany zostanie wpis do dokumentu regulującego zasady ustrojowe przedsiębiorstwa określający nowy rok podatkowy – inny niż rok kalendarzowy, albo już przyjęty rok podatkowy
2. Powiadomienie  o zmianie zostanie przekazane naczelnikowi stosownego urzędu skarbowego w terminie do maksymalnie 30 dni od zakończenia poprzedniego roku podatkowego.

Przedsiębiorcy decydują się na zmianę roku podatkowego, kiedy w prowadzonej przez nich działalności istnieje groźba, że strata podatkowa z lat poprzednich nie zostanie wykorzystana, albo kiedy działalność tę cechuje sezonowość przychodów.

O sezonowości mówi się wtedy, gdy w jednej części roku pojawiają się wysokie przychody, a w drugiej generowane są przeważnie straty. Jeśli w takich okolicznościach utrzymywałoby się rok podatkowy zgodnie z trwaniem kalendarzowego, wiązałoby się to z obowiązkiem odprowadzania wysokich zaliczek na poczet podatku dochodowego  na początku rocznego okresu rozliczeniowego. Dla podatnika bardziej korzystne jest zatem przyjęcie roku podatkowego, w którym zwiększone przychody uzyskiwane są w drugiej połowie roku – wówczas na początku firma wykazuje straty, a kiedy przychody wzrastają, obliczając zaliczki na podatek dochodowy może uwzględnić straty z początku roku. Unika więc nadpłaty podatku, na której zwrot w innych okolicznościach musiałaby czekać do 3 miesięcy od momentu złożenia zeznania.

Branże, w których najczęściej występuje sezonowość dochodów, to między innymi: turystyka, budownictwo, przetwórstwo owocowo-warzywne.