Odsetki nalicza się przy wpłacie przez podatnika należnej kwoty po terminie płatności. Jednak tylko wtedy trzeba je wpłacić, gdy ich wartość przekraczałaby 6,60 zł.

Przedsiębiorca zobowiązany do rozliczenia podatku od towarów i usług (VAT) przelał na konto Urzędu Skarbowego kwotę podatku należną za październik dnia 25 listopada 2013roku. Jednak ze złożeniem deklaracji VAT -7 spóźnił się 1 dzień. Zauważył przy tym, że kwota, którą przelał, była za niska o 20 zł. By skorygować pomyłkę przelał na konto urzędu 20 zł plus dodatkową złotówkę, gdyż nie wiedząc, w jaki sposób oblicza się odsetki (internetowy kalkulator nie ukazał mu żadnej kwoty) na wszelki wypadek wolał je uiścić, a taka kwota wydawała mu się wystarczająca.

Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2012, poz. 749 ze zmianami) przewiduje, iż w przypadku, gdy podatnik nie wpłaci podatku w ustawowym terminie (odnośnie VAT jest to 25 dzień miesiąca kolejnego po tym, w którym powstał obowiązek podatkowy) automatycznie generuje się zaległość podatkowa. Jak wskazuje art. 53ordynacji – odsetki w związku z tym powinien on naliczać samodzielnie od dnia następującego po dniu płatności. Ale nie zawsze musi je wpłacać – bowiem, jeżeli ich kwota nie jest wyższa niż trzykrotność opłaty, jaką pobiera Poczta Polska za nadanie przesyłki poleconej, nie ma takiego obowiązku. Aktualnie nadanie listu poleconego kosztuje na Poczcie 2,20 zł, a więc trzykrotność tej sumy to 6,60 zł – czyli, jeśli kwota naliczonych odsetek nie jest wyższa niż 6,60 zł, to nie ma potrzeby jej wpłacania.

Skoro w przypadku wspomnianego przedsiębiorcy zaległość wyniosła 20 zł, a wpłacał ją już następnego dnia po terminie ustawowym, to odsetki za zwłokę wyniosły 0, 01 zł. Zatem złotówka, którą wpłacił w ramach odsetek zostanie potraktowana przez Urząd Skarbowy jako nadpłata podatku.

Przedsiębiorcy zobowiązani do rozliczania podatku od towarów i usług w trybie comiesięcznym muszą pamiętać o składaniu deklaracji VAT-7 do Urzędu Skarbowego najpóźniej do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Mogą to zrobić poprzez system e-Deklaracji w internecie, bezpośrednio w US, lub przesłać pocztą (wówczas liczy się data nadania). Natomiast, jeśli podatnik spóźni się, powinien wraz z deklaracją złożyć orzeczenie czynnego żalu.

W przypadku w/w przedsiębiorcy nawet, jeżeli nie okazał on czynnego żalu, to termin został minimalnie przekroczony, a zaległa kwota była zbyt mała, by organ podatkowy zdecydował się na wyciąganie konsekwencji.

Inaczej rzecz się ma, kiedy dochodzi do sytuacji, gdy podatnik uporczywie nie wpłaca należności.

Za „uporczywość” sądy uznają takie zachowanie, które nacechowane jest złą wolą i nieustępliwością, powtarzające się, lub długotrwałe (np. wyrok NSA – sygn. akt. II KRN 200/95).